Πρωτομαγιά - Οι δύο όψεις της Πρωτομαγιάς στην ζωγραφική

Η εργατική Πρωτομαγιά (αγωνιστική όψη).

Εξαιτίας ιστορικών συγκυριών η Πρωτομαγιά απέκτησε μια πτυχή επαναστατική και συνδεδεμένη με το εργατικό κίνημα. Οι αγώνες των εργατών για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους σε μια ιστορική αναδρομή:

Όλα ξεκίνησαν το 1886 μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου της Ομοσπονδίας Εργασίας των ΗΠΑ όπου αποφασίζεται την 1η Μαΐου να γίνουν απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο. Έτσι, με σύνθημα «Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο» οι εργάτες και οι οικογένειές τους αποφάσισαν να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket.

Οι εργάτες  είχαν ξεχυθεί στους δρόμους και τις ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις να σημαδεύουν το πλήθος με τα οπλοπολυβόλα.

Όλα μαρτυρούν πως τα πράγματα θα ξεφύγουν σύντομα από τον έλεγχο, περιμένοντας την αφορμή που δεν άργησε να έρθει. Ένας «άγνωστος» έριξε μία βόμβα, που εξερράγη ανάμεσα στους εργάτες. Επικράτησε πανικός και αμέσως αναλαμβάνει δράση κι η αστυνομία. Ξεκινά να πυροβολεί προς το πλήθος σκοτώνοντας τέσσερις εργάτες. Είναι το πρώτο αίμα των οργανωμένων διεκδικήσεων.

Στην Ελλάδα οι εργατικές κινητοποιήσεις για τη Πρωτομαγιά ξεκίνησαν το 1893, όταν ο Σταύρος Καλλέργης προσπάθησε να διοργανώσει στο Παναθηναϊκό Στάδιο μία κινητοποίηση μέσω του Σοσιαλιστικού Συλλόγου.

Η ημέρα έχει θεσπιστεί ως αργία, για τους εργαζόμενους είναι ημέρα απεργίας, ημέρα αγώνα  και διεκδικήσεων.

Guiseppe Pellizza de Volpedo, Η τέταρτη τάξη. 1901. Μουσείο του 1900 στο Μιλάνο.

Η γιορτή της άνοιξης (εορταστική όψη).

Η πρωτομαγιά σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης, μιας άνοιξης που αγγίζει το καλοκαίρι με φως, ήλιο, αναγέννηση της φύσης και της ζωής. Ανά τον κόσμο τα έθιμα για αυτή τη μέρα ποικίλουν. Στην Ελλάδα ο εορτασμός της είναι συνδεδεμένος με το πλέξιμο του στεφανιού λουλουδιών το οποίο κρεμάμε έξω από την πόρτα για καλή τύχη έως ότου τα λουλούδια του μαραθούν. Είναι ελληνικό αλλά όχι μόνο έθιμο. Ιδιαίτερα στα νησιά της Μεσογείου γιορτάζοντας την άνοιξη, την 1η του μήνα Μάη, φτιάχνουν ένα στεφάνι με λουλούδια (συνήθως αγριολούλουδα, μαργαρίτες και πιο σπάνια παπαρούνες) συνήθως από τους αγρούς.

Σπύρος Βασιλείου, Πρωτομαγιά στην Ερέτρια, λάδι σε καμβά, 1968